Sejat selasih perlahan-lahan,

Selasih ini direndam sepetang,

Berhajat kasih tertahan-tahan,

Entri terkini bertema perayaan.

                 KOTOBIAN TADAU TAGAZO DO KAAMATAN !

Ni la ayat paling femes orang Sabah selalu cakap kalau tiba penghujung bulan Mei. Ayat ni sebenarnya lebih kurang ucapan sempena sambutan Kaamatan . Okay , sekarang saya nak cerita pasal Pesta Kaamatan  ! Baca betul-betul tau J

LAGENDA PESTA KAAMATAN

Pesta Kaamatan atau di dalam bahasa Kadazan “Magavau” ini merupakan upacara perayaan khas untuk menghormati “Bambazon” iaitu semangat padi. Perayaan ini adalah amalan secara tradisi kaum kadazan dusun sejak zaman berzaman. Perayaan “Magavau”ini biasanya diadakan selepas selesai menuai padi. Pesta Kaamatan yang kita rayakan dewasa ini telah diluluskan oleh Majlis Undangan Kerajaan Koloni sebagai Cuti Umum sejak tahun 1960 lagi. Beliau yang bertanggungjawab untuk mengusulkan agar Pesta Kaamatan ini diisytiharkan sebagai Cuti Umum ialah Allahyarham  YAB Tun Haji Mohamed Fuad]Stephens, bekas Ketua Menteri Sabah yang pertama.

ASAL USUL PESTA KAAMATAN

Menurut cerita lisan, Kinorohingan ( Tuhan ) dan isterinya Suminundu mempunyai seorang anak perempuan yang bernama Huminodun. Untuk menyelamatkan orang-orang Kadazandusun daripada kebuluran kerana tidak mempunyai makanan yang mencukupi, maka Kinorohingan terpaksa mengorbankan anak kesayangan mereka Huminodun. Huminodun dikorbankan dan mayatnya disemadi menurut istiadat selengkapnya. Kononnya, mayat Huminodun itu telah mengeluarkan berjenis-jenis benih tumbuhan yang menjadi makanan utama kepada kita sekarang. Salah satu benih tumbuhan itu ialah padi. Oleh kerana sebahagian daripada mayat Huminodun itu mengeluarkan benih padi, maka wujudlah kepercayaan bahawa padi itu mempunyai semangat yang diberi nama "Bambarayon".

Bermula daripada kejadian tersebut orang-orang Kadazan Dusun memulakan upacara Pesta Kaamatan, juga dikenali sebagai KOKOTUAN ( Pesta Menuai ) seperti yang dirayakan sejak awal sehingga kini. Perayaan seumpama ini mengharapkan agar rezeki yang akan datang bertambah baik dan lumayan. Upacara penghormatan terhadap semangat padi yakni padi-padi yang selesai dituai dan telah selamat dimasukkan ke dalam ketawai ( Tangkob ) iaitu bekas tempat menyimpan padi. Selain itu, perayaan Pesta Kaamatan ini juga mengingatkan kaum itu mengenai asal-usul serta pencipta mereka - Kinorohingan, yang sanggup mengorbankan anak kesayangannya - Humindoun untuk menyalamatkan mereka daripada mati kebuluran.

AKTIVIT KETIKA PESTA KAAMATAN

Tarian Sumazau

Ilham tarian Sumazau ini adalah daripada corak penerbangan burung helang yang disaksikan petani-petani yang berehat di sawah sewaktu musim menuai. Setiap penari yang menjayakan tarian ini hendaklah bergerak beberapa sentimenter saja daripada penari lain tanpa bersentuhan. Tarian ini ditarikan oleh kaum petani terdiri daripada lelaki dan perempuan dengan memakai pakaian tradisional mereka. Tarian ini dimainkan dengan iringan paluan gong, biasanya 6 buah gong yang berbagai ukuran dan satu gendang dengan rentak yang khusus. Tempoh dan rentak pukulan gong Sumazau adalah berbeza-beza mengikut daerah dan desa.

Unduk Ngadau

Unduk Ngadau merujuk kepada semangat Huminodun. Unduk Ngadau berasal dari perkataan “runduk tadau”, yang bermakna “gadis yang dimahkotakan sinaran cahaya matahari”. Dikatakan, selepas Huminodun dikorbankan oleh Kinoingan, selepas tujuh hari Unduk Ngadau muncul dari kakanan dan dipercayai sebagai jelmaan semangat Huminodun. Unduk Ngadau juga dikatakan sebagai orang yang pertama mengajar Bobohizan mentera yang diamalkan sehingga sekarang. Semenjak itu perkataan Unduk Ngadau digunakan bagi melambangkan kecantikan dan kebaikan budi bahasa Huminodun. Pertandingan ratu cantik Unduk Ngadau akan diadakan pada perayaan Tadau Kaamatan.

MAKANAN TRADISONAL SEMASA PESTA KAAMATAN

Antara hidangan popular semasa perayaan ini ialah meminum tapai atau "Kinomol", iaitu sejenis arak tradisional. Tapai merupakan minuman tradisi mereka, diperbuat sama ada daripada beras (nasi) atau ubi kayu. Nasi akan diperam di dalam sebuah tempayan besar atau "tajau" selama seminggu, atau ubi kayu diperam selama dua hingga tiga minggu. Biasanya tapai dicampur dengan ragi untuk mempercepatkan proses "memberi rasa" kepada tapai tersebut.

.

 Lagu Pesta Kaamatan

Kasaakazan Do Bambaazon                                                Misompuru Id Koubasanan

Toun haid tumahib                                                              Osodu noi koniab , Gontob tanong di aki,

Au opiumanan                                                                     Natalup no i ralan, Nantadon tulun tokou,

Toun vagu noikot no gontob                                               Upus nu om upus ku, Koubasan gulu-gulu,

Tadau kalamazan                                                                Orubat au poinsurat tungkusan sinakagon

Chorus:-                                                                              Chorus:-

Kotobian do Toun Vagu                                                     Tobpinai kanou pogi,

Doid songovian                                                                   Mi-iso id koubasanan

Ada tokou pogivovogu                                                       Mogiampun-ampun tokou

Ondomo kovosian                                                               tumabi toiso-iso

Kanou no manaandak Mohoing dazanak                           Misompuru id koubasanan

Tadau tagazo do Kaamatan

Kinasakazan Bambaazon

Chorus:-

Kotobian om kounsikaan                                                   Tadau do kaamatan, tadau do koubasanan,

Hasa sopiampun                                                                 Pogirot piombolutan, tukad do ingkokoton,

Miiso doid kasanangan                                                      Soira po wagu tokou mamasi koubasanan,

Ingkaa daa tikid toun                                                         Miobpinai toiso-iso, iso rikoton tokou.